سامانه نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده یکی از برنامه‌های مهم دولت برای بهبود وضعیت حمل‌ونقل، محیط‌زیست و اقتصاد سوخت کشور است. این سامانه با تسهیل فرآیند ثبت‌نام، بررسی، انتخاب مراکز اسقاط و صدور گواهی، به‌صورت آنلاین، بستری شفاف، قابل نظارت و کارآمد برای همه کاربران فراهم کرده است.
سامانه نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده : معرفی سامانه، روش ورود و ثبت‌نام، خدمات قابل ارائه و اهداف کلان
سامانه نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، یکی از مهم‌ترین طرح‌ها و ابزارهای اجرایی دولت جمهوری اسلامی ایران برای کاهش آلودگی هوا، بهینه‌سازی مصرف سوخت، افزایش ایمنی جاده‌ای و به‌روزرسانی ناوگان حمل‌ونقل کشور است. این سامانه با هدف یکپارچه‌سازی فرآیند اسقاط، صدور گواهی‌ها، هماهنگی با مراکز اسقاط، نظارت دقیق و شفاف‌سازی روند نوسازی راه‌اندازی شده است. در ادامه به معرفی کامل این سامانه، روش ورود و ثبت‌نام، خدمات قابل ارائه و اهداف کلان آن خواهیم پرداخت.
۱. معرفی سامانه نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده
سامانه نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده که تحت نظر ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت و سازمان‌های مربوط مانند وزارت راه و شهرسازی، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت صنعت، معدن و تجارت فعالیت می‌کند، با هدف تسهیل در روند اسقاط خودروهای فرسوده و جایگزینی آن‌ها با وسایل نقلیه جدید طراحی شده است.
این سامانه به‌طور رسمی با عنوان‌هایی چون:
سامانه جامع اسقاط و نوسازی خودروهای فرسوده
سامانه مدیریت یکپارچه اسقاط
سامانه یکپارچه نوسازی ناوگان حمل‌ونقل
شناخته می‌شود.
۲. نحوه ورود به سامانه
ورود به سامانه نوسازی و اسقاط خودروهای فرسوده بسته به نوع کاربر (مالک خودرو، شرکت واردکننده خودرو، مرکز اسقاط، راننده تاکسی یا ناوگان عمومی) متفاوت است. به طور کلی مراحل ورود به سامانه به شرح زیر است:
مراحل ورود:
مراجعه به آدرس رسمی سامانه: از طریق مرورگر به آدرس معرفی‌شده توسط سازمان مربوط مراجعه کنید.
انتخاب نوع کاربری: افراد حقیقی یا حقوقی (مثلاً شرکت خودروساز، مراکز اسقاط، افراد مالک خودروی فرسوده)
ورود با کد ملی / شناسه ملی و رمز عبور: در صورت داشتن حساب، اطلاعات ورود را وارد کرده و وارد داشبورد خود می‌شوید.
ورود از طریق احراز هویت با سامانه شاهکار یا در برخی موارد ورود با استفاده از شماره تلفن همراه ثبت‌شده به نام مالک نیز ممکن است.
۳. ثبت‌نام در سامانه
برای استفاده از خدمات سامانه، کاربران جدید (مثلاً مالکان خودروهای فرسوده) باید ابتدا در سامانه ثبت‌نام کنند. روند ثبت‌نام به شرح زیر است:
مراحل ثبت‌نام:
الف. برای مالکان خودرو:
ورود به بخش ثبت‌نام مالکان حقیقی
وارد کردن اطلاعات شناسنامه‌ای شامل:
کد ملی
نام و نام خانوادگی
شماره تماس
آدرس ایمیل (در صورت وجود)
ثبت اطلاعات خودرو فرسوده:
شماره VIN یا شماره شاسی
شماره پلاک
شماره موتور
کارت خودرو اسکن شده
آپلود مدارک هویتی و مالکیتی
تأیید و ارسال اطلاعات
پس از تأیید توسط کارشناسان سامانه یا مراکز اسقاط، اطلاعات در پروفایل مالک ثبت می‌شود و امکان انتخاب مرکز اسقاط و پیگیری مراحل وجود خواهد داشت.
ب. برای مراکز اسقاط، خودروسازان یا شرکت‌های واردکننده:
ثبت‌نام حقوقی شامل درج اطلاعات شرکت، شناسه ملی، مجوز فعالیت، نام مدیرعامل، حساب بانکی و سایر مدارک مورد نیاز است.
این ثبت‌نام معمولاً با بررسی و تأیید از سوی سازمان‌های بالادستی همراه است.
۴. خدمات ارائه‌شده در سامانه
سامانه نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده خدمات متنوعی را به گروه‌های مختلف کاربران ارائه می‌دهد. مهم‌ترین خدمات این سامانه عبارت‌اند از:
الف. برای مالکان خودروهای فرسوده:
ثبت درخواست اسقاط خودرو
مشاهده وضعیت خودرو در سامانه (فعال، فرسوده، مشمول طرح و...)
رزرو نوبت اسقاط در مراکز مشخص
انتخاب مرکز اسقاط مورد نظر
مشاهده و دریافت گواهی اسقاط پس از تحویل خودرو
پیگیری و مشاهده تسهیلات و طرح‌های جایگزینی
ب. برای مراکز اسقاط:
ثبت و مدیریت خودروهای تحویلی
تأیید مدارک و ثبت گواهی اسقاط
ارسال گزارش‌ها به سازمان‌های بالادستی
ارتباط با شرکت‌های خودروساز یا واردکننده جهت صدور گواهی برای واردات
ج. برای شرکت‌های خودروساز یا واردکننده:
استفاده از گواهی اسقاط برای واردات خودروهای جدید
هماهنگی با مراکز اسقاط جهت جایگزینی خودروها
مشاهده سوابق و میزان گواهی‌های مصرف‌شده
د. برای دولت و نهادهای نظارتی:
مشاهده آمار لحظه‌ای اسقاط در کشور
نظارت بر عملکرد مراکز اسقاط
سیاست‌گذاری بر اساس داده‌های به‌روز
۵. اهداف راه‌اندازی سامانه
ایجاد این سامانه دلایل و اهداف متعددی داشته که همگی در جهت بهبود ناوگان حمل‌ونقل و محیط‌زیست کشور طراحی شده‌اند. مهم‌ترین اهداف عبارت‌اند از:
۱. کاهش آلودگی هوا:
خودروهای فرسوده، سهم بالایی در تولید آلاینده‌های زیست‌محیطی دارند. با جایگزینی آن‌ها با خودروهای نو، آلودگی کاهش می‌یابد.
۲. کاهش مصرف سوخت:
خودروهای فرسوده مصرف سوخت بالایی دارند. با نوسازی ناوگان، مصرف بنزین و گازوئیل به شدت کاهش یافته و صرفه‌جویی اقتصادی ایجاد می‌شود.
۳. بهبود ایمنی جاده‌ها:
خودروهای فرسوده اغلب دچار مشکلات فنی و ایمنی هستند. نوسازی آن‌ها موجب کاهش تصادفات و افزایش ایمنی می‌شود.
۴. تسهیل فرآیندها:
با دیجیتال‌سازی فرآیند اسقاط، شفافیت، سرعت و کاهش فساد اداری محقق می‌شود.
۵. حمایت از تولید داخلی:
در طرح‌های نوسازی، اغلب خودروسازان داخلی در اولویت قرار دارند و این روند به رشد تولید ملی کمک می‌کند.
۶. ایجاد اشتغال:
مراکز اسقاط، حمل خودرو، بازیافت قطعات، و خدمات پس از نوسازی همگی فرصت‌های شغلی جدید ایجاد می‌کنند.
۷. اجرای سیاست‌های کلان حمل‌ونقل:
نوسازی و اسقاط در قالب برنامه‌های توسعه‌ای مانند کاهش سن ناوگان حمل‌ونقل عمومی، بهبود بهره‌وری سوخت و توسعه حمل‌ونقل پاک قرار دارد.
جمع‌بندی
سامانه نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده یکی از برنامه‌های مهم دولت برای بهبود وضعیت حمل‌ونقل، محیط‌زیست و اقتصاد سوخت کشور است. این سامانه با تسهیل فرآیند ثبت‌نام، بررسی، انتخاب مراکز اسقاط و صدور گواهی، به‌صورت آنلاین، بستری شفاف، قابل نظارت و کارآمد برای همه کاربران فراهم کرده است. با بهره‌گیری از این سامانه، مالکان خودروهای فرسوده می‌توانند با سهولت و سرعت بیشتری نسبت به اسقاط وسیله نقلیه خود اقدام کرده و از طرح‌های نوسازی یا جایگزینی بهره‌مند شوند.
