سامانه شفافیت شهرداری تهران یکی از اقدامات تحسین‌برانگیز در مسیر توسعه دولت الکترونیک، شفاف‌سازی فعالیت‌های عمومی و مبارزه با فساد اداری است. این سامانه با انتشار اطلاعات دقیق، جزئی و عمومی در حوزه‌های مختلف از جمله قراردادها، املاک، حقوق مدیران، سفرهای خارجی، شرکت‌های وابسته و... امکان نظارت همگانی بر عملکرد شهرداری را فراهم کرده است.
سامانه شفافیت شهرداری تهران : معرفی، اهداف، امکانات و آدرس سامانه
سامانه شفافیت شهرداری تهران، یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مسیر تحقق حکمرانی شایسته، شفافیت اداری، پاسخگویی نهادهای عمومی و مبارزه با فساد در مدیریت شهری پایتخت ایران است. این سامانه بستری است برای دسترسی آزاد شهروندان، نهادهای مدنی، رسانه‌ها و پژوهشگران به اطلاعات مدیریتی، مالی و اجرایی شهرداری تهران. در این متن، به صورت مفصل به معرفی، اهداف، امکانات و آدرس این سامانه پرداخته می‌شود.
معرفی سامانه شفافیت شهرداری تهران
سامانه شفافیت شهرداری تهران به آدرس اینترنتی shafaf.tehran.ir در سال ۱۳۹۷ و در دوره مدیریت شهری جدید راه‌اندازی شد. این سامانه نخستین بار در میان نهادهای عمومی کشور، اطلاعات حیاتی مرتبط با فعالیت‌های شهرداری، از جمله قراردادها، املاک، سفرهای خارجی کارکنان، شرکت‌ها و مؤسسات وابسته، حقوق مدیران و مجوزهای صادرشده را به صورت عمومی منتشر کرد.
در واقع، این سامانه تلاش می‌کند تا با در اختیار گذاشتن داده‌های شفاف، اعتماد عمومی به مدیریت شهری را افزایش دهد، از رانت و فساد جلوگیری کند و امکان نظارت عمومی را فراهم آورد.
اهداف سامانه شفافیت
راه‌اندازی این سامانه با اهداف کلان و راهبردی متعددی همراه بوده که در ادامه مهم‌ترین آن‌ها ذکر می‌شود:
1. افزایش شفافیت و پاسخگویی
شفافیت، یکی از پایه‌های اصلی حکمرانی مطلوب است. این سامانه به‌عنوان ابزار اجرایی اصل ۸ قانون اساسی در خصوص امر به معروف و نهی از منکر، به شهروندان اجازه می‌دهد به داده‌هایی دست یابند که قبلاً تنها در اختیار مدیران ارشد یا بدنه داخلی سازمان‌ها بود.
2. مبارزه با فساد اداری و مالی
یکی از زمینه‌های بروز فساد، عدم شفافیت در امور مالی، قراردادها و فرآیندهای اداری است. با انتشار عمومی این داده‌ها، امکان بررسی و تحلیل توسط نهادهای نظارتی، رسانه‌ها و حتی خود شهروندان فراهم می‌شود.
3. افزایش اعتماد عمومی
در سال‌های اخیر، اعتماد عمومی به نهادهای حاکمیتی کاهش یافته است. با ارائه اطلاعات صادقانه و دسترسی آسان، شهرداری می‌کوشد شفافیت را به‌عنوان یک ارزش نهادینه کند و به بازسازی اعتماد بین مردم و نهادها بپردازد.
4. توانمندسازی رسانه‌ها، پژوهشگران و فعالان مدنی
در دسترس بودن داده‌های دقیق، منبعی ارزشمند برای روزنامه‌نگاران، پژوهشگران حوزه شهری، اعضای شورا و فعالان اجتماعی فراهم می‌آورد تا بتوانند تحلیل‌های دقیق‌تر و مستندتر ارائه دهند.
5. تسهیل نظارت شورا و نهادهای بالادستی
شورای اسلامی شهر تهران و سایر نهادهای نظارتی می‌توانند با استفاده از این سامانه، نظارت دقیق‌تر و سریع‌تری بر عملکرد شهرداری و شرکت‌های تابعه داشته باشند.
امکانات و بخش‌های مختلف سامانه شفافیت
سامانه شفافیت شهرداری تهران دارای بخش‌های مختلفی است که در هر کدام، اطلاعات مربوط به موضوع خاصی با جزئیات نسبتاً دقیق منتشر شده است. برخی از مهم‌ترین امکانات این سامانه عبارتند از:
1. قراردادهای شهرداری
در این بخش اطلاعات کاملی از قراردادهای منعقده توسط شهرداری و سازمان‌های تابعه آن ارائه شده است. این اطلاعات شامل:
شماره قرارداد
عنوان قرارداد
طرف قرارداد
مبلغ
تاریخ انعقاد
مدت قرارداد
محل اجرای پروژه
این شفاف‌سازی باعث می‌شود تا هرگونه رانت، تبانی یا تخلف در فرآیند عقد قراردادها کاهش یابد.
2. املاک شهرداری
در این قسمت، فهرستی از املاک شهرداری (ملک‌های در تملک، اجاره‌ای یا واگذار شده) به نمایش گذاشته شده است. اطلاعاتی مانند:
آدرس ملک
کاربری
متراژ
وضعیت واگذاری
مدت اجاره
نام بهره‌بردار
منتشر شدن این اطلاعات باعث جلوگیری از استفاده‌های نادرست و رانتی از املاک عمومی می‌شود.
3. حقوق و مزایای مدیران
یکی از مهم‌ترین بخش‌های سامانه، اطلاع‌رسانی در مورد حقوق و مزایای مدیران ارشد شهرداری تهران است. در این قسمت، اطلاعاتی درباره پرداختی‌های ماهیانه، پاداش‌ها، ماموریت‌ها و مزایای غیرنقدی در دسترس عموم قرار دارد.
4. سفرهای خارجی کارکنان
در راستای شفاف‌سازی هزینه‌های عمومی، این بخش به معرفی جزئیات سفرهای خارجی مسئولان شهرداری، از جمله:
مقصد سفر
مدت زمان
هزینه سفر
هدف سفر
نام افراد اعزامی
می‌پردازد.
5. شرکت‌ها و مؤسسات تابعه شهرداری
شهرداری تهران ده‌ها شرکت، سازمان و مؤسسه زیرمجموعه دارد. در سامانه شفافیت، اطلاعات این نهادها شامل:
مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره
بودجه اختصاص‌یافته
صورت‌های مالی سالانه
پروژه‌ها و طرح‌های در حال اجرا
در دسترس است.
6. مجوزهای صادرشده
اطلاعات مربوط به پروانه‌های ساختمانی، تغییر کاربری، پایان کار و مجوزهای صنفی در این قسمت ارائه شده است. این امکان کمک می‌کند تا مردم بتوانند روند صدور مجوزها را رصد کرده و موارد غیرقانونی را شناسایی کنند.
7. مناقصه‌ها و مزایده‌ها
آگهی‌های برگزاری، شرایط شرکت، اسناد مزایده و نتایج نهایی در این بخش قابل مشاهده است. انتشار این اطلاعات از تبعیض و بی‌عدالتی در واگذاری پروژه‌ها جلوگیری می‌کند.
8. سامانه‌های یکپارچه اطلاعاتی
در برخی حوزه‌ها مانند املاک، حمل‌ونقل، تبلیغات شهری، نوسازی و خدمات شهری، لینک‌هایی به سامانه‌های وابسته یا مکمل شفافیت شهرداری ارائه شده که کاربران می‌توانند برای بررسی عمیق‌تر به آن‌ها مراجعه کنند.
9. آرشیو مصوبات شورای شهر
سامانه شفافیت دسترسی به مصوبات شورای اسلامی شهر تهران را فراهم کرده است تا شهروندان در جریان تصمیمات و سیاست‌های کلان مدیریت شهری قرار گیرند.
10. نقشه‌های اطلاعات شهری (GIS)
داده‌های مکانی مرتبط با کاربری زمین، پروژه‌های عمرانی، مناطق شهرداری و اطلاعات املاک به صورت گرافیکی و در قالب نقشه‌های شهری در اختیار کاربران قرار گرفته است.
آدرس سامانه و نحوه دسترسی
آدرس اینترنتی رسمی: https://shafaf.tehran.ir
کاربران می‌توانند با ورود به این آدرس، به راحتی از تمامی اطلاعات منتشرشده استفاده کنند. نیازی به ثبت‌نام یا ورود کاربری وجود ندارد و داده‌ها به‌صورت عمومی در دسترس است.
همچنین نسخه بهینه‌شده برای موبایل نیز موجود است که امکان مرور اطلاعات را در تلفن‌های همراه فراهم می‌کند.
جمع‌بندی
سامانه شفافیت شهرداری تهران یکی از اقدامات تحسین‌برانگیز در مسیر توسعه دولت الکترونیک، شفاف‌سازی فعالیت‌های عمومی و مبارزه با فساد اداری است. این سامانه با انتشار اطلاعات دقیق، جزئی و عمومی در حوزه‌های مختلف از جمله قراردادها، املاک، حقوق مدیران، سفرهای خارجی، شرکت‌های وابسته و... امکان نظارت همگانی بر عملکرد شهرداری را فراهم کرده است.
افزایش اعتماد عمومی، ارتقاء مشارکت شهروندان در مدیریت شهری و کاهش زمینه‌های فساد، از جمله پیامدهای مثبت این سامانه است. با تقویت و به‌روزرسانی مداوم این سامانه و گسترش آن به سایر نهادهای عمومی، می‌توان شاهد شکل‌گیری جامعه‌ای شفاف‌تر، آگاه‌تر و مسئول‌تر بود.
