سامانه «صد و بیست» دیوان عدالت اداری یکی از ابزارهای مهم نظارتی در کشور است که به منظور حفظ حقوق عامه، افزایش شفافیت و تقویت مشارکت عمومی راه‌اندازی شده است. این سامانه امکان گزارش تخلفات، مشاهده مصوبات اجرایی و پیگیری شکایات را فراهم کرده و به عنوان یک پل ارتباطی بین مردم و دیوان عدالت اداری عمل می‌کند.
سامانه «صد و بیست» دیوان عدالت اداری: معرفی، ورود، اهداف و امکانات
مقدمه
سامانه «صد و بیست» دیوان عدالت اداری، یکی از مهم‌ترین بسترهای الکترونیکی کشور در حوزه نظارت بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی است که در سال ۱۴۰۲ راه‌اندازی شد. این سامانه تحت نظارت معاونت حقوق عامه دیوان عدالت اداری فعالیت می‌کند و هدف اصلی آن حفظ حقوق عامه و بررسی مصوبات و تصمیمات اجرایی دستگاه‌های مختلف است. با توجه به اهمیت این سامانه در نظام حقوقی کشور، در این مقاله به معرفی، نحوه ورود، اهداف و امکانات آن پرداخته خواهد شد.
بخش اول: معرفی سامانه «صد و بیست»
دیوان عدالت اداری، به عنوان یکی از مراجع قضایی کشور، نقش مهمی در نظارت بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی و جلوگیری از تضییع حقوق شهروندان دارد. یکی از ابزارهای مهمی که این دیوان برای تقویت نظارت عمومی و مشارکت مردم در امور اداری فراهم کرده، سامانه «صد و بیست» است.
این سامانه به شهروندان و نهادهای حقوقی اجازه می‌دهد تا از مصوبات و تصمیمات اجرایی دستگاه‌های دولتی آگاه شوند و در صورت مشاهده هرگونه تضییع حقوق عامه، آن را گزارش کنند. با این روش، دیوان عدالت اداری می‌تواند نظارت بهتری بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی داشته باشد و از تصویب و اجرای مصوباتی که حقوق مردم را نادیده می‌گیرند، جلوگیری کند.
سامانه «صد و بیست» با بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات، بستری شفاف و کارآمد برای اطلاع‌رسانی و مشارکت عمومی فراهم کرده است. این سامانه به عنوان یک پل ارتباطی میان مردم و دیوان عدالت اداری عمل می‌کند و امکان پیگیری مسائل حقوقی مربوط به حقوق عامه را فراهم می‌سازد.
بخش دوم: نحوه ورود به سامانه «صد و بیست»
برای استفاده از سامانه «صد و بیست»، کاربران باید به وب‌سایت رسمی دیوان عدالت اداری مراجعه کنند و مراحل ثبت‌نام و ورود را طی کنند. فرآیند ورود به این سامانه به شرح زیر است:
مراجعه به نشانی اینترنتی سامانه: کاربران ابتدا باید به آدرس اینترنتی سامانه «صد و بیست» که در وب‌سایت رسمی دیوان عدالت اداری معرفی شده است، مراجعه کنند.
ثبت‌نام در سامانه: برای دسترسی به امکانات سامانه، کاربران باید اطلاعات هویتی خود را ثبت کنند. این اطلاعات معمولاً شامل نام، نام خانوادگی، کد ملی، شماره تماس و ایمیل است.
دریافت نام کاربری و رمز عبور: پس از ثبت‌نام، کاربران یک نام کاربری (معمولاً کد ملی) و رمز عبور دریافت می‌کنند که برای ورود به سامانه از آن استفاده می‌شود.
ورود به سامانه: با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، کاربران به صفحه اصلی سامانه دسترسی خواهند داشت و می‌توانند از امکانات مختلف آن بهره ببرند.
بهره‌برداری از سامانه: پس از ورود، کاربران می‌توانند مصوبات اجرایی را مشاهده کرده، گزارش‌های خود را ثبت کنند و از سایر خدمات سامانه استفاده نمایند.
بخش سوم: اهداف سامانه «صد و بیست»
راه‌اندازی سامانه «صد و بیست» اهداف متعددی را دنبال می‌کند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
۱. حفظ حقوق عامه
یکی از مهم‌ترین وظایف دیوان عدالت اداری، حفاظت از حقوق عامه است. این سامانه به شهروندان امکان می‌دهد که در صورت مشاهده مصوبات یا اقداماتی که موجب تضییع حقوق عمومی می‌شود، آن‌ها را گزارش دهند. به این ترتیب، از تصمیمات غیرقانونی و ناعادلانه جلوگیری می‌شود.
۲. شفافیت و پاسخگویی دستگاه‌های اجرایی
با راه‌اندازی این سامانه، دستگاه‌های اجرایی موظف شده‌اند مصوبات خود را در سامانه ثبت کنند. این امر موجب افزایش شفافیت در تصمیم‌گیری‌های دولتی شده و امکان پاسخگویی به شهروندان را فراهم می‌کند.
۳. افزایش مشارکت عمومی
یکی از مزایای مهم سامانه «صد و بیست»، ایجاد بستر مناسب برای مشارکت عمومی است. شهروندان می‌توانند به‌طور مستقیم در نظارت بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی نقش داشته باشند و مشکلاتی را که در حوزه حقوق عامه مشاهده می‌کنند، به دیوان عدالت اداری اطلاع دهند.
۴. کاهش تخلفات اداری
با توجه به اینکه سامانه امکان گزارش تخلفات را به شهروندان می‌دهد، دستگاه‌های اجرایی با حساسیت بیشتری عمل می‌کنند و سعی دارند از تخلفات احتمالی جلوگیری کنند. این مسئله در بلندمدت به کاهش تخلفات اداری و بهبود عملکرد دستگاه‌ها منجر خواهد شد.
۵. تسریع در بررسی شکایات و تخلفات
از آنجا که تمامی گزارش‌ها و مصوبات به صورت الکترونیکی ثبت می‌شوند، بررسی و پیگیری شکایات نیز سریع‌تر از روش‌های سنتی انجام خواهد شد. این امر موجب افزایش کارایی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده‌ها می‌شود.
بخش چهارم: امکانات سامانه «صد و بیست»
سامانه «صد و بیست» امکانات متعددی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
۱. گزارش تضییع حقوق عامه
شهروندان می‌توانند از طریق سامانه، مواردی را که منجر به تضییع حقوق عامه شده است، گزارش کنند. این گزارش‌ها پس از بررسی توسط کارشناسان دیوان عدالت اداری، در صورت لزوم به مراجع مربوطه ارجاع داده می‌شود.
۲. دسترسی به مصوبات دستگاه‌های اجرایی
کاربران می‌توانند به آرشیو مصوبات دستگاه‌های اجرایی دسترسی داشته باشند و از محتوای آن‌ها مطلع شوند. این ویژگی به افزایش شفافیت و آگاهی عمومی کمک می‌کند.
۳. پیگیری گزارش‌ها و شکایات
پس از ارسال گزارش یا شکایت، کاربران می‌توانند وضعیت آن را از طریق سامانه پیگیری کنند و در جریان مراحل بررسی آن قرار بگیرند.
۴. ارسال نظرات و پیشنهادات
سامانه به شهروندان این امکان را می‌دهد که نظرات و پیشنهادات خود را درباره مصوبات اجرایی ارائه دهند. این امر موجب تعامل بیشتر بین مردم و نهادهای دولتی خواهد شد.
۵. آموزش و راهنمایی کاربران
سامانه «صد و بیست» دارای بخش‌های آموزشی است که نحوه استفاده از امکانات آن را به کاربران آموزش می‌دهد. همچنین، دستورالعمل‌هایی برای ارسال گزارش‌ها و پیگیری آن‌ها در اختیار کاربران قرار دارد.
۶. ارتباط با کارشناسان دیوان عدالت اداری
در صورت نیاز، کاربران می‌توانند با کارشناسان دیوان عدالت اداری در ارتباط باشند و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنند. این ارتباط می‌تواند از طریق پیام‌رسانی درون‌سازمانی یا تماس تلفنی انجام شود.
نتیجه‌گیری
سامانه «صد و بیست» دیوان عدالت اداری یکی از ابزارهای مهم نظارتی در کشور است که به منظور حفظ حقوق عامه، افزایش شفافیت و تقویت مشارکت عمومی راه‌اندازی شده است. این سامانه امکان گزارش تخلفات، مشاهده مصوبات اجرایی و پیگیری شکایات را فراهم کرده و به عنوان یک پل ارتباطی بین مردم و دیوان عدالت اداری عمل می‌کند.
با استفاده از این سامانه، شهروندان می‌توانند نقش فعالی در نظارت بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی داشته باشند و در راستای تأمین عدالت اجتماعی و حقوق عامه مشارکت کنند. توسعه و بهبود این سامانه می‌تواند به کاهش تخلفات اداری، افزایش شفافیت و بهبود فرآیندهای تصمیم‌گیری در کشور کمک کند.
