به نام خداوند بخشنده مهربان
خداوند برای همه مخلوقات روزی حلال مقدر کرده است. اگر انسان عجله نکند و قناعت و صبر پیشه سازد، تمام رزق مقدرش به او خواهد رسید.
ـــــــــــ
طرح کسب و کار (بیزینس پلن) با توجیه فنی و مالی و اقتصادی
10031154 - تولید مخازن ذخیره پالایشگاهی بظرفیت 750 تن در سال
ـــــــــــ
شرکت مشاور : سرمایه گستر مهر سرمد
www.salinam.com
مقدمه :
ویژگی‌ها و کاربرد مخازن ذخیره پالایشگاهی:
۱. طراحی و ساخت
ساختار مخازن: مخازن ذخیره معمولاً از فولاد ضدزنگ یا فولاد کربنی ساخته می‌شوند و می‌توانند به صورت عمودی یا افقی باشند. طراحی این مخازن باید به گونه‌ای باشد که در برابر فشار و دمای بالا مقاومت کند و از خطرات آتش‌سوزی و نفوذ مواد شیمیایی جلوگیری کند.
اندازه و ظرفیت: این مخازن می‌توانند دارای ظرفیت‌های متنوعی باشند، از مخازن کوچک که چند هزار لیتر ظرفیت دارند تا مخازن بزرگ که می‌توانند ده‌ها میلیون لیتر مایعات را ذخیره کنند.
۲. کاربردها
ذخیره‌سازی نفت خام: مخازن بزرگ برای نگهداری نفت خام قبل از فرآیند پالایش استفاده می‌شوند. نفت خام از طریق خطوط لوله یا تانکرها به این مخازن منتقل می‌شود.
ذخیره‌سازی فرآورده‌های نفتی: پس از پالایش نفت خام، محصولات مختلفی مانند بنزین، گازوئیل، نفت سفید، نفت کوره و سایر فرآورده‌ها به مخازن مختلف انتقال می‌یابند تا ذخیره شوند و در صورت نیاز به بازار منتقل شوند.
ذخیره‌سازی مواد شیمیایی: برخی پالایشگاه‌ها نیاز به ذخیره‌سازی مواد شیمیایی خاص دارند که در تولید برخی فرآورده‌ها به کار می‌روند. این مواد ممکن است اسیدها، بازها یا مواد افزودنی شیمیایی باشند.
ذخیره‌سازی گازهای مایع‌شده: برخی از پالایشگاه‌ها دارای مخازن ویژه برای ذخیره گازهای مایع‌شده مانند LPG (گاز مایع) هستند که به صورت مایع در فشار بالا نگهداری می‌شود.
۳. نوع مخازن ذخیره پالایشگاهی
مخازن افقی: این مخازن معمولاً برای ذخیره‌سازی گازهای مایع‌شده یا مواد شیمیایی استفاده می‌شوند. طراحی این نوع مخازن برای ذخیره‌سازی مقادیر بزرگ مایعات در زمین‌های کم‌ارتفاع مناسب است.
مخازن عمودی: این نوع مخازن برای ذخیره‌سازی نفت خام، بنزین، گازوئیل و سایر محصولات پالایشگاهی کاربرد دارند. مخازن عمودی معمولاً در مناطقی که فضای عمودی زیاد دارند نصب می‌شوند.
1 - مطالعات و تحقیقات بازار
1-1 اهداف راه اندازی
۱. تأمین امنیت در زنجیره تأمین انرژی
ایجاد ذخایر استراتژیک
ذخیره‌سازی فرآورده‌های نفتی و مواد خام به عنوان یک اقدام استراتژیک باعث افزایش امنیت انرژی و تأمین پایدار سوخت می‌شود. این موضوع در زمان‌های بحران انرژی، تحریم‌ها یا نوسانات بازار اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.
مدیریت بحران و ذخیره اضطراری
راه‌اندازی مخازن ذخیره به دولت‌ها و شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که در شرایط کاهش تولید یا افزایش ناگهانی تقاضا، با استفاده از ذخایر استراتژیک، بازار را کنترل کنند.
۲. مدیریت تولید و بهینه‌سازی فرآیند پالایش
تنظیم تولید بر اساس تقاضای بازار
با استفاده از مخازن ذخیره، امکان افزایش یا کاهش تولید بر اساس تقاضای بازار فراهم می‌شود. پالایشگاه‌ها می‌توانند بدون ایجاد فشار به سیستم تولید، حجم مازاد محصولات را در مخازن ذخیره کرده و در زمان مناسب وارد بازار کنند.
کنترل موجودی فرآورده‌های نفتی
با ذخیره فرآورده‌ها در مخازن، امکان مدیریت دقیق موجودی فراهم می‌شود. این موضوع باعث کاهش هزینه‌های عملیاتی و بهبود بازدهی پالایشگاه خواهد شد.
۳. تسهیل در صادرات و واردات
افزایش ظرفیت صادرات
با ذخیره محصولات پالایش‌شده در مخازن، امکان صادرات مداوم و پایدار به بازارهای بین‌المللی فراهم می‌شود. این موضوع باعث افزایش درآمد ارزی و تقویت موقعیت تجاری کشورها در بازار جهانی انرژی می‌شود.
مدیریت واردات مواد اولیه
با ذخیره نفت خام و مواد اولیه پالایشگاهی، می‌توان واردات مواد خام را بر اساس شرایط بازار مدیریت کرد. این موضوع به کاهش هزینه‌های واردات و بهبود شرایط تولید کمک می‌کند.
۴. پشتیبانی از فعالیت‌های پالایشگاهی
کاهش توقف در تولید
با ذخیره مواد اولیه و فرآورده‌های پالایش‌شده، از بروز مشکلات ناشی از کمبود مواد اولیه یا عدم امکان عرضه به بازار جلوگیری می‌شود. این امر باعث کاهش توقف در تولید و افزایش بازدهی پالایشگاه خواهد شد.
امکان نگهداری محصولات با مشخصات مختلف
پالایشگاه‌ها محصولات متنوعی مانند بنزین، گازوئیل، نفت سفید، قیر، نفتا، گاز مایع (LPG) و... تولید می‌کنند. با داشتن مخازن متعدد، امکان تفکیک و نگهداری این محصولات بر اساس نیاز بازار فراهم می‌شود.
۵. بهبود ظرفیت ذخیره‌سازی و انعطاف‌پذیری در عرضه
جبران نوسانات فصلی
با توجه به نوسانات فصلی در تقاضای فرآورده‌های نفتی (مثلاً افزایش تقاضای بنزین در تابستان)، ذخیره‌سازی به پالایشگاه‌ها این امکان را می‌دهد که بدون فشار به سیستم تولید، بازار را تأمین کنند.
برنامهریزی برای صادرات دوره‌ای
ذخیره‌سازی محصولات پالایش‌شده باعث می‌شود شرکت‌ها بتوانند با برنامهریزی دقیق، صادرات خود را بدون وقفه انجام دهند.
۶. افزایش بهره‌وری اقتصادی
کاهش هزینه‌های عملیاتی
با ذخیره‌سازی محصولات در مقیاس بالا، هزینه‌های حمل‌ونقل و توزیع کاهش می‌یابد. علاوه بر این، با خرید مواد اولیه در زمان کاهش قیمت، هزینه تولید به طور کلی کمتر می‌شود.
1-2 میزان عرضه و تقاضا
۱. عرضه مخازن ذخیره پالایشگاهی در ایران:
ظرفیت‌های موجود:
طبق گزارش‌ها، ظرفیت‌های مخازن ذخیره‌سازی گاز در ایران در سال‌های اخیر افزایش یافته است. به عنوان مثال، ظرفیت ذخیره‌سازی گاز مایع در ایران به حدود ۱۰۰ هزار مترمکعب افزایش یافته است، و در مجموع ظرفیت‌های ذخیره‌سازی گاز طبیعی کشور حدود ۳.۴ میلیارد مترمکعب است که به ذخیره‌سازی گاز برای مصارف داخلی و صادرات کمک می‌کند.
ظرفیت پالایشگاه‌ها:
پالایشگاه‌ها و مخازن ذخیره‌سازی محصولات پالایشگاهی، شامل بنزین، گازوئیل، نفت سفید، قیر و دیگر فرآورده‌های نفتی، ظرفیت‌های مختلفی دارند که با توجه به نیازهای داخلی و صادراتی افزایش می‌یابد. همچنین، کشور در تلاش است تا ظرفیت‌های ذخیره‌سازی را با احداث مخازن جدید و توسعه پالایشگاه‌های موجود افزایش دهد.
توسعه پالایشگاه‌ها و مخازن ذخیره‌سازی:
در راستای توسعه صنعت پالایشگاهی و ذخیره‌سازی، پروژه‌هایی برای توسعه مخازن ذخیره در مناطق استراتژیک همچون بنادر و نزدیکی به خطوط انتقال نفت و گاز در حال اجرا است. این پروژه‌ها معمولاً با هدف افزایش صادرات و مدیریت تأمین داخلی طراحی شده‌اند.
۲. تقاضا برای مخازن ذخیره پالایشگاهی در ایران:
نیاز به ذخیره‌سازی محصولات پالایشگاهی:
تقاضا برای مخازن ذخیره‌سازی در ایران به دلیل تولید روزافزون نفت و گاز و همچنین نیاز به ذخیره‌سازی محصولات پالایشگاهی (مانند بنزین، گازوئیل و LPG) همواره افزایش دارد. این محصولات به صورت فصلی و در حجم‌های مختلف تولید می‌شوند و برای مدیریت عرضه و تقاضا به مخازن ذخیره نیاز است.
نیاز به ذخیره‌سازی استراتژیک:
ایران با توجه به وضعیت خاص جغرافیایی و سیاسی، نیاز به ذخیره‌سازی استراتژیک برای مقابله با بحران‌ها و تحریم‌ها دارد. بنابراین، تقاضا برای توسعه مخازن ذخیره پالایشگاهی در این راستا همواره وجود دارد. در این شرایط، مخازن ذخیره به عنوان یک منبع اضطراری در صورت قطع واردات یا افزایش تقاضا برای سوخت‌های نفتی نقش دارند.
افزایش تقاضای داخلی و صادرات:
با توجه به نیازهای داخلی و افزایش تقاضای جهانی برای محصولات نفتی ایران، به ویژه بنزین و گازوئیل، تقاضا برای افزایش ظرفیت‌های ذخیره‌سازی در پالایشگاه‌ها و نزدیکی به مراکز صادراتی افزایش یافته است. این تقاضا در پاسخ به افزایش مصرف داخلی و پتانسیل‌های صادراتی است.
۳. آمار و ارقام مرتبط با عرضه و تقاضا:
ظرفیت ذخیره‌سازی گاز طبیعی:
ایران در حال حاضر حدود ۳.۴ میلیارد مترمکعب ظرفیت ذخیره‌سازی گاز طبیعی را دارد که برای تأمین نیازهای داخلی و شرایط اضطراری ذخیره می‌شود. این میزان در مقایسه با کشورهایی مانند روسیه و آلمان که به ترتیب ظرفیت‌های ذخیره‌سازی به میزان ۴۲ میلیارد مترمکعب و ۲۳ میلیارد مترمکعب دارند، نسبتاً کم است. این نشان‌دهنده پتانسیل بزرگ برای افزایش ظرفیت‌های ذخیره‌سازی در ایران است.
افزایش تعداد مخازن ذخیره‌سازی پالایشگاهی:
در پروژه‌های جدید، ظرفیت پالایشگاه‌ها و مخازن ذخیره به طور چشمگیری در حال افزایش است. به عنوان نمونه، توسعه پالایشگاه‌های فاز ۱۴ پارس جنوبی باعث افزایش بیش از ۱۰۰ هزار مترمکعب به ظرفیت ذخیره‌سازی گاز مایع ایران شده است.
تقاضای داخلی و صادراتی:
ایران به عنوان یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت و گاز، تقاضا برای ذخیره‌سازی محصولات پالایشگاهی خود را از طریق مخازن ذخیره به طور پیوسته افزایش می‌دهد. آمارها نشان می‌دهند که در سال‌های اخیر افزایش تولید فرآورده‌های نفتی و افزایش تقاضای داخلی برای سوخت، نیاز به مخازن ذخیره‌سازی را بیشتر کرده است.
طرح توجیهی
شناسنامه مالی طرح :
| مجری طرح | آقای | |
| آدرس محل اجرای طرح | استان خوزستان بندر ماهشهر |
| درآمد طرح |
| محصولات تولیدی | واحد | ظرفیت در سال |
| مخازن فولادی ذخیره پالایشگاهی ( تعداد 5 مخزن 4 هزار تنی) | تن | 750 |
| مساحت زمین و زیربنا |
| مساحت زمین مورد نیاز | 20,000 | متر مربع |
| مساحت زیر بنا | 6,300 | متر مربع |
| سرمایه گذاری و تسهیلات |
| مبلغ سرمایه گذاری قبلی ( موجود) طرح ( با احتساب قیمت زمین ) | 0 | میلیون ریال |
| مبلغ سرمایه گذاری ثابت مورد نیاز برای راه اندازی طرح (قیمت زمین لحاظ نشده) | 1,226,296 | میلیون ریال |
| مبلغ سرمایه گذاری جدید از طرف مجری (قیمت زمین لحاظ نشده) | 226,296 | میلیون ریال |
| وام و تسهیلات بانکی سرمایه گذاری ثابت | 1,000,000 | میلیون ریال |
| شاخصهای اقتصادی |
| شاغلین طرح | 29 | نفر |
| تولید در نقطه سر به سر | 34.54 | درصد |
| نرخ بازده طرح | 37.66 | درصد |
| بازگشت سرمایه به سال | 3.75 | سال |
| مصرف سوخت و انرژی |
| میزان آب مصرفی در سال | 5,169 | متر مکعب |
| برق مصرفی در سال | 2,400,000 | کیلووات ساعت |
| گاز مصرفی در سال | 302,400 | مترمكعب |
| فهرست مطالب | صفحه |
| مقدمه | 5 |
| 1 - مطالعات و تحقیقات بازار | 6 |
| 1-1 اهداف راه اندازی | 6 |
| 1-2 میزان عرضه و تقاضا | 8 |
| 1-3 تحلیل رقبا | 10 |
| 2 - مطالعات فنی و تکنولوژی | 12 |
| 2-1 مکان یابی و آدرس محل اجرای طرح | 12 |
| 2-2 مزایای فنی و تکنولوژی | 13 |
| 3– مطالعات مالی و اقتصادی | 15 |
| 3–1 میزان سرمایه‌گذاری (ثابت و در گردش) | 15 |
| 3–2 جدول سرمایه‌گذاری و منابع تأمین آن | 16 |
| 3–3 زمین محل اجرا | 17 |
| 3–4 محوطه‌سازی مورد نیاز | 18 |
| 3–5 جدول ساختمان‌های مورد نیاز | 19 |
| 3–6 ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز | 19 |
| 3–7 جدول تجهیزات -تاسیسات | 21 |
| 3–8 جدول وسايل نقليه | 21 |
| 3–9 هزينه‌هاي پیش از بهره‌برداري | 21 |
| 3–10 ملزومات اداری و رفاهی | 23 |
| 3-11 محاسبه اجزا و ميزان سرمايه ثابت | 24 |
| 3–12 هزینه‌های جاری | 27 |
| 3–13 سرمایه در گردش مورد نیاز | 29 |
| 3–14 هزینه مواد اولیه مصرفی | 30 |
| 3–15 هزینه حقوق کارکنان | 31 |
| 3–16 هزینه استهلاک و تعمیرات و نگهداری | 32 |
| 3–17 هزینه سوخت و انرژی | 33 |
| 3-18 تولیدات .خدمات و ارزش تولیدات .خدمات | 34 |
| 4- جدول تحلیل مالی | 35 |
| 4–1 جدول پیش‌بینی صورت سود و زیان ناخالص کالا و خدمات | 35 |
| 4–2 جدول صورت گردش جریان وجوه نقد | 37 |
| 4-3 محاسبه هزینه ثابت و متغیر | 39 |
| 4-4 تحلیل و درصد فروش در نقطه سربه‌سر | 40 |
| 4-5 دوره بازگشت سرمایه | 41 |
| 4–6 جدول پیش‌بینی ترازنامه | 43 |
| 4–7 ارائه شاخصهای مالی | 44 |
| 4–8 جدول محاسبات تحليل هزينه فايده واحد | 45 |
| 5 - نتیجه گیری طرح | 46 |
| 6- برنامهریزی اجرایی و عملیاتی | 47 |
| 6–1 برنامۀ زمانبندی اجرا | 47 |
| 6–2 جدول زمانبندی اجرا | 48 |
| 6-3 مدت زمان بهره‌برداری از طرح | 49 |
