پرورش میگو فرآیندی چندمرحله‌ای است که با انتخاب مکان مناسب آغاز شده و با برداشت و فروش محصول خاتمه می‌یابد. مدیریت صحیح تغذیه، کیفیت آب، و کنترل بیماری‌ها از عوامل کلیدی موفقیت در این صنعت هستند. با رعایت این نکات، می‌توان تولید اقتصادی و پایداری را در پرورش میگو تضمین کرد.
چرخه پرورش و تولید میگو در استخر
پرورش میگو یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های آبزی‌پروری است که به دلیل رشد سریع، تقاضای بالای بازار و ارزش اقتصادی بالا، مورد توجه قرار گرفته است. این فرایند شامل چندین مرحله است که از آماده‌سازی استخر آغاز شده و با برداشت و بازاریابی محصول به پایان می‌رسد. در ادامه، چرخه کامل پرورش و تولید میگو در استخر را بررسی می‌کنیم.
۱. انتخاب محل مناسب برای پرورش میگو
پیش از آغاز پرورش، انتخاب مکان مناسب اهمیت زیادی دارد. مکان‌های مستعد برای پرورش میگو دارای ویژگی‌های زیر هستند:
دسترسی به آب شور یا نیمه‌شور با کیفیت مناسب و عاری از آلودگی.
نوع خاک مناسب (خاک رسی یا سیلتی) که نفوذپذیری کمی دارد.
شرایط آب و هوایی مناسب، یعنی دمای بین ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد و رطوبت بالا.
نزدیکی به منابع تأمین لارو و بازار فروش.
۲. آماده‌سازی استخرهای پرورش میگو
پس از انتخاب محل، آماده‌سازی استخر برای ایجاد محیطی سالم و مناسب برای پرورش ضروری است.
مراحل آماده‌سازی استخر:
خشک کردن و تمیز کردن استخر: استخرها از بقایای دوره قبل پاک‌سازی و به مدت ۲ تا ۳ هفته خشک می‌شوند.
شخم زدن کف استخر: این کار باعث از بین رفتن مواد آلی و گازهای سمی می‌شود.
آهک‌پاشی: برای تنظیم pH و از بین بردن میکروارگانیسم‌های مضر، آهک کشاورزی به کف استخر اضافه می‌شود.
پر کردن استخر با آب: آب از طریق فیلترهای مناسب وارد استخر شده تا از ورود شکارچیان و بیماری‌ها جلوگیری شود.
کوددهی: برای رشد طبیعی پلانکتون‌ها و تأمین غذای اولیه میگو.
۳. ذخیره‌سازی و پرورش لارو میگو
انتخاب لارو مناسب:
لاروها باید سالم، فعال و عاری از بیماری باشند.
در ایران، بیشتر از گونه وانامی (Litopenaeus vannamei) استفاده می‌شود.
برای جلوگیری از استرس، لاروها به تدریج با شرایط استخر سازگار می‌شوند.
نحوه ذخیره‌سازی لارو در استخر:
لاروها معمولاً در ساعات خنک روز وارد استخر می‌شوند.
تراکم ذخیره‌سازی معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ هزار لارو در هر هکتار است.
۴. تغذیه و رشد میگو
تغذیه صحیح برای رشد سالم میگو بسیار مهم است.
انواع غذای میگو:
غذاهای طبیعی: شامل پلانکتون‌ها، جلبک‌ها و موجودات ریز آبزی.
غذاهای تجاری (پلت): شامل ترکیبی از پروتئین‌ها، چربی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی.
برنامه غذایی:
در مراحل ابتدایی، از غذاهای طبیعی و پودر مخصوص لارو استفاده می‌شود.
پس از آن، غذاهای پلت‌شده با درصد پروتئین مشخص مصرف می‌شود.
مقدار غذادهی بر اساس سن، وزن و شرایط آب تنظیم می‌شود.
۵. مدیریت کیفیت آب و کنترل بیماری‌ها
پارامترهای مهم در کیفیت آب:
دما: ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد.
شوری: بین ۱۰ تا ۳۵ قسمت در هزار.
اکسیژن محلول: حداقل ۴ میلی‌گرم در لیتر.
pH: بین ۷.۵ تا ۸.۵.
کنترل بیماری‌ها:
نظارت مستمر بر کیفیت آب و سلامت میگوها.
استفاده از پروبیوتیک‌ها برای بهبود ایمنی میگو.
رعایت اصول بهداشتی در تغذیه و تجهیزات.
جلوگیری از ورود عوامل بیماری‌زا به استخر.
۶. برداشت میگو
پس از ۳ تا ۴ ماه، میگوها به وزن تجاری (۱۵ تا ۲۵ گرم) می‌رسند و آماده برداشت هستند.
مراحل برداشت:
تخلیه تدریجی آب استخر: برای هدایت میگوها به منطقه‌ای خاص.
صید با تور: برای جلوگیری از آسیب به میگوها.
شست‌وشو و یخ‌گذاری: برای حفظ کیفیت محصول.
جداسازی و بسته‌بندی: بر اساس سایز و کیفیت.
۷. فرآوری و بازاریابی میگو
مراحل فرآوری:
شست‌وشو و ضدعفونی: برای از بین بردن آلودگی‌ها.
جداسازی و درجه‌بندی: بر اساس وزن و کیفیت.
بسته‌بندی و انجماد: برای حمل و نقل و صادرات.
بازاریابی و فروش:
فروش در بازار داخلی و صادرات به کشورهای دیگر.
برندینگ و بسته‌بندی جذاب برای جلب مشتری.
جمع‌بندی
پرورش میگو فرآیندی چندمرحله‌ای است که با انتخاب مکان مناسب آغاز شده و با برداشت و فروش محصول خاتمه می‌یابد. مدیریت صحیح تغذیه، کیفیت آب، و کنترل بیماری‌ها از عوامل کلیدی موفقیت در این صنعت هستند. با رعایت این نکات، می‌توان تولید اقتصادی و پایداری را در پرورش میگو تضمین کرد.
